Cây nhàu thường được người dân trồng trong vườn để làm thuốc, có tên khoa học là Morinda citrifolia L., họ cà phê (Rubiaceae).

Cây nhàu cao chừng 4 - 7 m, thân nhẵn, có nhiều cành to, lá mọc đối hình bầu dục, nhọn ở đầu, dài 12 - 15 cm. Hoa nở vào tháng 1 - 2, quả chín vào tháng 7 - 8. Quả nhàu hình trứng có da sần sùi, dài chừng 5 - 6 cm, khi non có màu xanh nhạt, khi chín có màu mỡ gà, mùi nồng và cay. Ruột quả có một lớp cơm mềm ăn được, chính giữa có một nhân cứng. Bộ phận dùng làm thuốc gồm: Quả, rễ, lá, hạt cây nhàu

Theo đông y, trái nhàu có tác dụng nhuận tràng làm thuốc chữa đau lưng, nhức mỏi xương khớp, phong thấp, điều kinh, trị băng huyết, bạch đới, ho cảm, hen, thũng, đau gân, đái đường, chữa lỵ, hỗ trợ hệ miễn dịch, chống viêm; rễ nhàu có tác dụng nhuận tràng, lợi tiểu, làm êm dịu thần kinh, giảm đau nhức xương khớp, hạ huyết áp, nhuận tràng và lợi tiểu; lá nhàu có tác dụng làm tăng lực, hạ sốt, điều hòa kinh nguyệt (giã nát đắp chữa mụn nhọt, mau lên da non hoặc sắc uống chữa đi lỵ, chữa sốt và làm thuốc bổ); vỏ cây nhàu dùng nấu nước cho phụ nữ sau khi sinh uống bổ máu.

- Chữa nhức đầu kinh niên, đau nửa đầu: Rễ nhàu 24 g, hạt muồng trâu 12 g, cối xay 12 g, rau má 12 g, củ gấu (sao, tẩm) 8 g. Đổ nửa lít nước, sắc còn 250 ml. Chia làm 2 lần uống trong ngày, uống lúc thuốc còn nóng.

- Chữa đau lưng, nhức mỏi, tê bại: Rễ nhàu hoặc quả nhàu chặt nhỏ phơi khô, sao vàng (chừng 1/2 kg), ngâm với 2 lít rượu 450 trong vòng nửa tháng, trước bữa ăn uống một ly nhỏ

- Chữa huyết áp cao: Rễ nhàu thái nhỏ phơi khô, mỗi lần 30 - 40 g nấu đậm uống thay nước cả ngày. Sau một đợt uống từ 10 - 15 ngày, kiểm tra lại, nếu huyết áp giảm, bớt lượng rễ nhàu từ từ và uống liên tục trên 2 tháng, huyết áp sẽ ổn định.

- Chữa lỵ, tiêu chảy, cảm sốt: Lá nhàu tươi 3-5 lá tươi rửa sạch nấu với nửa lít nước còn 200 ml chia 2 lần uống/ngày. Uống liên tục 3-5 ngày.

- Chữa mất ngủ, suy nhược thần kinh, huyết áp cao: Rễ nhàu 24 g, Thảo quyết minh (sao thơm) 12 g, rau má 8 g, Thổ phục linh 8 g, vỏ bưởi 6 g, gừng củ 3 lát. Đổ nửa lít nước, sắc còn 250 ml. Chia làm 2 lần uống trong một ngày (uống nóng).

- Chữa rối loạn kinh nguyệt ở người cao huyết áp: Quả nhàu 20 g, Ích mẫu 20 g, Hương phụ (củ gấu) tẩm dấm sao 12 g, Cam thảo dây 6 g. Sắc uống ngày một thang, chia 2-3 lần uống trong ngày.

- Chữa đau lưng, nhức mỏi chân tay: Quả nhàu già hoặc rễ nhàu phơi khô 200 g, ngâm với 2 lít rượu. Ngày uống 2-3 lần, mỗi lần 20 - 30 ml.

- Chữa đau lưng do thận: Rễ nhàu 12 g, rau ngót 8 g, cối xay 8 g, dây gùi 8 g, ngó bần 8 g, đậu săng 8 g, tầm gửi cây dâu 8 g, rễ ngà voi 8 g, ngũ trảo 12 g. Đổ nửa lít nước, sắc còn 250 ml. Chia làm 2 lần uống trong 1 ngày (uống nóng).

- Chữa táo bón ở người cao huyết áp: Ăn quả nhàu với chút muối.

- Chữa đau nhức do phong thấp: Rễ nhàu sắt lát ngâm với rượu trắng tốt, mỗi ngày uống một ly nhỏ

Trong dân gian thường lấy quả nhàu gần chín rửa sạch, để ráo, xắt lát, trộn theo tỷ lệ 1 kg nhàu với 2 lạng đường cát, sau 15 ngày ép lấy nước uống dần, mỗi bữa ăn chừng hai ly nhỏ, có tác dụng: Bồi bổ sức khỏe, điều hòa huyết áp, tăng cường khả năng miễn dịch, phục hồi các tế bào bị thương tổn suy yếu, chống viêm nhiễm, giảm đau nhức mệt mỏi cơ thể…

Lá nhàu non nấu canh với lươn, thịt bò bồi bổ cho người vừa lành bệnh, người bị suy nhược cơ thể rất hiệu quả, nhanh hồi phục sức khỏe.

Theo: Tạp chí hoạt động khoa học

Sưu tầm: www.Nhau.com.vn